Hij is even trendy als veelzijdig als simpel: de Dutch oven. Is het een ketel, is het een pan? Wat is een Dutch oven precies, wat kun je ermee en waarom verwijst de naam naar Nederland?
Trendy of niet, de Dutch Oven heeft een oorsprong die teruggaat tot aan de Nederlandse kolonisten die zich in Amerika settelde. Eigenlijk verraad de vorm dit al, maar toch is dit stuk kookgerei maar dan zomaar een pan boven een vuurtje. Traditioneel gaat het om een zware gietijzeren kookpot. Niet voor niets gietijzer want dit materiaal staat bekend om zijn uitstekende warmteopslag en -verdeling. Ook typisch aan de Dutch oven zijn de drie poten die het mogelijk maken om de pot direct boven open vuur of op grillkolen te plaatsen. Het deksel van de Dutch Oven is eveneens van gietijzer en heeft vaak een opstaande rand om houtskool of briketten op te leggen, waardoor de pot ook als oven kan functioneren.
What’s in a name
De naam Dutch Oven komt van het Engelse woord voor Nederlandse kookpot. En nu wordt het leuk: daarmee werd niet direct een kookpan bedoeld. De naam verwijst naar de Nederlandse techniek van het gieten van gietijzer in zandmallen. De Engelse keken deze Nederlandse techniek af om op efficiënte wijze – dus goedkoper – gietijzeren potten te maken. En ere wie ere toekomt: de potten werden vernoemd naar de oorspronkelijk Nederlandse manier van gietijzer gieten. De kookpotten werden al snel populair bij de kolonisten en later ook bij cowboys, waar ze geen Dutch Oven werden genoemd, maar ‘Chuck Wagon Ovens’.
Duurzaamheid en energiezuinig, die Dutch Oven!
Een van de kenmerken waarom de kookpotten een revival doormaken komt door de duurzame en energiezuinige manier van koken. Buiten dat het natuurijk gewoon erg leuk is om met de kookpot aan de slag te gaan. Gietijzer is zo goed als onverwoestbaar en wanneer je de Oven goed onderhoudt, gaat hij een tientallen jaren mee. Zwaar gietijzer is een kei in warmte vasthouden en geleidt warmte mooi regelmatig. Ideaal spul dus om gerechten gedurende langere tijd te koken met relatief weinig energie. Bij de Huissommelier gebruiken we de Dutch Oven voor het bereiden van bijvoorbeeld een heerlijke Duitse goulash of stoverij met La Trappe Isid’or (trappistenbier). Altijd weer een succesnummer tijdens onze bbq catering.
Ken je Dutch Oven-feitjes
Super belangrijk: met tijd, kennis en goede ingrediënten ‘tover’ je geweldige gerechten uit de Dutch Oven die eenvoudig lijken, maar ondertussen vol van smaak zijn. Neem daarvoor wel de enige echte kookpot. Die herken je zo:
De pot is gemaakt van gietijzer en heeft gietijzeren deksel met opstaande rand om kolen of briketten te plaatsen voor bovenwarmte – daarover zo meer. Voor stabiliteit op open vuren en daarmee een gelijkmatige warmteverdeling rust een Dutch Oven op drie poten. De deksel kun je ook gebruiken als grillplaat.
De vlam in onder de pan.
Traditioneel worden Dutch Ovens verwarmd met kolen of briketten. Briketten zijn vaak de beste keuze voor beginners omdat ze een constante warmtebron bieden en de temperatuur makkelijker te regelen is dan bij kolen. Kolen kunnen variëren in hitte en brandduur, wat meer ervaring vereist om je gerecht te laten slagen.
Wat doen de kolen op de deksel van een Dutch Oven?
Kolen op het deksel dragen bij aan de temperatuurverdeling. Voor een gelijkmatige warmteverdeling zie je vaak meer kolen op het deksel dan onder de pot. Voor het sudderen van stoofschotels en soepen is een verdeling van 1/3 op het deksel en 2/3 onder de pot ideaal. Voor bakken heb je meer bovenwarmte nodig, dus een verhouding van 2/3 boven en 1/3 onder is het beste. Overigens: je kunt ook meerdere Dutch Ovens op elkaar te stapelen en meerdere gerechten gelijktijdig bereiden. De kolen bovenop de onderste pan zorgen dan tegelijkertijd voor warmte-afgifte aan de pan erboven.
Tip: Plaats de Dutch Oven op een verhoging of gebruik extra stenen om de luchtcirculatie te verbeteren als je met kolen werkt. Dit zorgt voor een gelijkmatige hitteverdeling.
Still going strong, die Dutch Oven
Je weet nu dat de Dutch Oven geen recente vinding is, maar een eeuwenlange geschiedenis en traditie kent. En hoewel er vandaag de dag veel modernere kooktechnieken zijn is de ‘gietijzeren pot’ nog steeds populair. De goede warmteverdeling, het authentieke karakter en de unieke smaken die je ermee kunt bereiken, maken koken met de Dutch Oven simpelweg gaaf. En daarbij maakt het niet uit of je hem optuigt tijdens je kampeervakantie, omdat je graag thuis buiten kookt, of zoals wij van de Huissommelier er professioneel mee koken, de fun-factor van koken op een vuurtje is tijdloos.